Metoda i źródło | Opis | Narzędzie wspierające | Zastosowanie | Zalety | Wady |
---|---|---|---|---|---|
Metoda RISK SCORE | Jedna z metod stosowana do oceny ryzyka zawodowego. Metoda obejmuje cztery etapy:definicja, opis obszaru oceny, identyfikacja zagrożeń szacowanie ryzyka w oparciu o parametry: prawdopodobieństwo wystąpienia, czas ekspozycja na zagrożenie, potencjalne skutki wartościowanie ryzyka, określenie akceptowalności, konieczności podejmowanie działań w celu obniżenia ryzyka. | Uniwersalne narzędzie umożliwiające szacowanie ryzyka dla częstych zdarzeń o niewielkich skutkach, jak rzadkich zdarzeń o bardzo poważnych skutkach. | Dla metod typu „ostrego obcięcia”, jaką jest Risk Score, może prowadzić do przeszacowania lub niedoszacowania wartości, jeżeli wartości ryzyka są bliskie progów obszarów ryzyka (granicy przejścia między sąsiednimi kategoriami ryzyka). |
Do oceny ryzyka zawodowego wykorzystuje się informacje dotyczące:
- lokalizacji stanowiska pracy i/lub realizowanych na nim zadań,
- osób pracujących na stanowisku, ze szczególnym uwzględnieniem tych osób, dla których przyjmuje się inne szczególne kryteria, takich np. jak kobiety w ciąży, młodociani,
- stosowanych środków pracy, materiałów i wykonywanych operacji technologicznych,
- wykonywanych czynności oraz sposobu i czasu ich wykonywania przez pracujące na stanowisku osoby,
- wymagań przepisów prawnych i norm, odnoszących się do analizowanego stanowiska,
- zagrożeń, które już zostały zidentyfikowane, ich źródeł,
- możliwych skutków występujących zagrożeń,
- stosowanych środków ochronnych,
Źródłami tych informacji są:
- dane techniczne o stosowanych na stanowisku sprzęcie i urządzeniach,
- dokumentacja techniczno – ruchowa i instrukcje stanowiskowe,
- wyniki pomiarów czynników szkodliwych i/lub niebezpiecznych, a także uciążliwych, występujących na stanowisku pracy,
- wypadki przy pracy, zdarzenia potencjalnie wypadkowe, choroby zawodowe oraz inne związane z warunkami pracy, a także awarie.
- dokumentacja dotycząca wypadków przy pracy, zdarzeń potencjalnie wypadkowych, chorób zawodowych oraz awarii,
- przepisy prawne i inne dokumenty normatywne
Informacji o analizowanym stanowisku dostarczają również:
- obserwacja środowiska pracy,
- obserwacja zadań wykonywanych na stanowisku pracy,
- obserwacja zadań wykonywanych poza stanowiskiem pracy,
- wywiady z pracownikami,
- obserwacja czynników zewnętrznych, które mogą wpłynąć na stanowisko pracy.
- analizy organizacji działań, których celem jest zapewnienie właściwych warunków pracy.
Metoda RISK SCORE pozwala na łatwe sprecyzowanie celów szczegółowych bezpośrednio związanych z poprawą bezpieczeństwa pracy. Polega ona na wyliczeniu wartości określającej kategorię ryzyka:
R = S x E x P
Gdzie:
R – ryzyko
S – potencjalne skutki zagrożenia
E – ekspozycja na zagrożenie
P – prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia
Tabela: Skala oceny parametru S – potencjalne skutki zagrożenia
Straty ludzkie | Straty materialne | ||
---|---|---|---|
Wartość | Strata | ||
100 | Poważna katastrofa | Wiele ofiar śmiertelnych | Ponad 35 mln zł |
40 | Katastrofa | Kilka ofiar śmiertelnych | 3,3 –35 mln zł |
15 | Bardzo duża strata | Ofiara śmiertelna | 350 tys. – 3,5 mln zł |
7 | Duża strata | Ciężkie uszkodzenie ciała | 35 tys.– 350 tys. zł |
3 | Średnia strata | Absencja w pracy | 3,5 – 35 tys. zł |
1 | Mała strata | Udzielenie pierwszej pomocy | Poniżej 3,5 tys. zł |
Tabela: Skala oceny parametru E – ekspozycja na zagrożenia
Wartość | Ekspozycja – opis |
---|---|
10 | Stała |
6 | Częsta (codziennie) |
3 | Sporadyczna (raz na tydzień) |
2 | Okazjonalna (raz na miesiąc) |
1 | Minimalna (kilka razy rocznie) |
0,5 | Znikoma (raz do roku) |
Tabela: Skala oceny parametru P – prawdopodobieństwo zaistnienia
Wartość | Prawdopodobieństwo – opis | Szansa w % |
---|---|---|
10 | Bardzo prawdopodobne | 50 (1 na 2) |
6 | Całkiem możliwe | 10 (1 na 10) |
3 | Mało prawdopodobne | 1 (1 na 100) |
1 | Tylko sporadycznie możliwe | 0,1 (1 na 1000) |
0,5 | Możliwe do pomyślenia | 0,01 (1 na 10 000) |
0,2 | Praktycznie możliwe | 0,001 (1 na 100 000) |
0,1 | Tylko teoretycznie możliwe | 0,0001 (1 na 1 000 000) |
Tabela: Kategorie ryzyka
Kategoria ryzyka | Wartość [R] | Akcja | |
---|---|---|---|
[1] | Zaniedbywalne | Poniżej 1,4 | Żadne działania nie są potrzebne |
[2] | Akceptowalne | 1,4 do 48 | Należy zwrócić uwagę |
[3] | Średnie | 48 do 270 | Potrzebna poprawa |
[4] | Poważne | 270 do 1440 | Potrzebna natychmiastowa poprawa |
[5] | Nieakceptowalne | Powyżej 1440 | Rozważ wstrzymanie prac |
Podstawowym kryterium dopuszczalności ryzyka są wymagania obowiązujących przepisów i norm, wyznaczające dopuszczalny poziom ryzyka. Ryzyko można uznać za dopuszczalne, jeżeli stwierdzono, że:
- spełnione są wymagania obowiązujących przepisów i norm,
- stosowne są odpowiednie środki ochronne.
Dopuszczalne ryzyko dla danego stanowiska pracy jest określone przez Zespół dokonujący oceny ryzyka każdorazowo przy wykonywaniu oceny ryzyka zawodowego.
Tabela: Przedziały ryzyka z definicją akceptowalności
Oszacowanie ryzyka zawodowego | Dopuszczalność ryzyka zawodowego | Niezbędne działania | |
---|---|---|---|
5 | Bardzo duże ryzyko | Niedopuszczalne (nieakceptowalne) | Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego. |
4 | Duże ryzyko | Niedopuszczalne (nieakceptowalne) | |
3 | Średnie ryzyko | Dopuszczalne (akceptowalne) | Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego |
2 | Małe ryzyko | Dopuszczalne (akceptowalne) | Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienia, że ryzyko zawodowe pozostanie |
1 | Bardzo małe ryzyko | Dopuszczalne (akceptowalne) | Działania zapewniające utrzymanie ryzyka na tym poziomie |